Ustawowy obowiązek sporządzenia oceny ryzyka zawodowego wynika z przepisu ustawy Kodeks Pracy oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp. Ocena ryzyka zawodowego to nałożony przez ustawodawcę jeden z obowiązków i elementów bezpieczeństwa pracy.

Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia (wypadek, uraz) podczas wykonywania pracy. Ryzyko zawodowe ma za zadanie uzmysłowić pracownikowi i pracodawcy jakie niebezpieczeństwa występują na danym stanowisku pracy, jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń oraz jak się zabezpieczać, aby tych zdarzeń było jak najmniej.

Obowiązek wykonania oceny ryzyka zawodowego ciąży na pracodawcy, gdy:

• Tworzy nowe stanowisko pracy,
• Wprowadza zmiany na poszczególnych stanowiskach pracy,
• W razie powstania zdarzenia wypadkowego,
• Kiedy nakaz wyda Państwowa Inspekcja Pracy,
• Gdy mają miejsce zmiany dotyczące wymogów stawianych środkom ochrony.

Ocena ryzyka zawodowego prowadzi do ochrony ludzkiego zdrowia i życia i służy oszczędzaniu pracownikom i pracodawcom stresu, strat finansowych i innych kłopotów związanych z ewentualnymi wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi.

Z oceny ryzyka zawodowego wynika wiedza, na których stanowiskach pracy wykonywane są prace bezpieczne, a na których prace stwarzające zagrożenia. I trzeba określić jak poważne dla bezpieczeństwa zdrowia i życia pracowników.

Praktyka „starych” państw członkowskich UE dowiodła istnienia bezpośredniego związku między wynikami oceny ryzyka a panującymi w przedsiębiorstwach warunkami pracy.

Przeprowadzając ocenę ryzyka zawodowego firma ma dużo korzyści. Oznacza to lepsze samopoczucie pracowników, świadomość pracowników i lepszą atmosferę pracy oraz pracownik wie, że pracodawca zapewnia mu bezpieczne warunki pracy. Pracodawca ma świadomość spełnienia ustawowego obowiązku o podstawowym znaczeniu dla zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników.